Een zegen of een last?
Jaren voordat Sandy en Annet in het dorp Chimatilo neerstreken was een Zuid-Afrikaans echtpaar op de plek aan het meer komen wonen. Ze wilden iets doen voor de gemeenschap en bouwden zonder veel overleg met de lokale bevolking een idyllisch gemeenschapsgebouw. Het was een ruim gebouw en ze hadden hun best gedaan om het met kwaliteitsmaterialen te bouwen. Er werd een vloer gegoten van beton, muren uit steen opgetrokken en een stevig rieten dak tooide het geheel.
Het stel ging erop uit in de omgeving om op zoek te gaan naar kwetsbare kinderen. Ze wilden hun rijkdom delen met de weeskinderen die elders naar hun mening onvoldoende zorg ontvingen. Weeskinderen worden in Malawi in de regel opgevoed door tantes of oma’s. Het Zuid-Afrikaanse echtpaar vond steeds meer kinderen. Niet alleen in het dorp Chimatilo, maar ook in de ruime omtrek. Zo kwam het dat ze uiteindelijk zorgden voor zeker 50 kinderen die met niemand in het dorp een bloedband hadden.
Uiteindelijk vertrok het stel uit Chimatilo en lieten ze de kinderen achter. Omdat de meeste gezinnen in het dorp in armoede leven en moeite hebben om voor hun eigen kinderen voldoende inkomsten bij elkaar te schrapen, zat niemand te springen om nog meer monden om te vullen. De weeskinderen werden toch opgenomen in de gemeenschap middels een systeem waarin de kinderen langs verschillende gezinnen rouleerden. Zo zou iedereen op en af een extra mond te vullen hebben. Voor de kinderen was het een suboptimale oplossing, waarbij zij regelmatig van huis moesten wisselen, maar zo zouden ze in elk geval een veilig onderkomen en dagelijks te eten hebben.
Daarnaast was er een probleem ontstaan rondom de onderhoudskosten van de door de Zuid-Afrikanen gebouwde ronde ruimte centraal in het dorp. Die kwamen nu voor rekening van de dorpelingen. Het is echter een gebouw met materialen en constructies waar de lokale bevolking niet bekend mee is. Bovendien brengt onderhoud van een dergelijk complex gebouw ook meer kosten met zich mee dan de gemeenschap kan dragen.
Het project Gat in het dak en het dorpsleven waar ze echt onderdeel van werden, heeft Sandy en Annet veel geleerd over hoe goedbedoelde hulp veel problemen kan veroorzaken. Ze leerden met vallen en opstaan hoe het ook anders kan. Juist door de lokale kennis over wat daar écht werkt te achterhalen en in te zetten.